Winkelmand

Een half jaar zonder drank: maak kennis met de nieuwe Frank

Een half jaar zonder drank: maak kennis met de nieuwe Frank

Iets meer dan zes maanden geleden dronk ik mijn laatste glas wijn, al gebiedt de eerlijkheid mij om te zeggen dat het er ook meer dan één geweest kan zijn.
Heel veel ex-drinkers -van een resem BV’s tot Jan met de Pet- voelen na een paar maanden de neiging om in de pen te kruipen en het relaas van hun alcoholvrije avontuur op de wereld los te laten.

Alcoholvrij leven: een enkele reis naar het aardse paradijs?

En die wereld kan zich maar beter vasthouden: de ervaringen zijn haast zonder uitzondering wereldschokkend. De beslissing om alcohol te bannen, leidt immers steevast tot een ander leven. Anders, én beter. Betere en diepere slaap, een levendige lever, een spectaculaire spijsvertering, een fitter bestaan, een hogere concentratie, een jeugdige en frisse huid, en een toegenomen interesse zijn maar een greep uit de weelderige waaier aan pluspunten. Niet onbelangrijk: de portefeuille wordt dikker, terwijl het lichaam opnieuw ranker en slanker wordt.
De werking op lange termijn beloofde nog veel meer goeds.

Een stevige dip als drijfveer voor een alcoholvrije trip

Meer dan redenen genoeg dus om eraan te beginnen, te meer omdat ik zelf wel voelde dat geest en lichaam een boost konden gebruiken. Jaargang 2024 kende met vergaande vermoeidheid immers een bijzonder valse start. Een half jaar later was er mentaal al wel enige verbetering, maar lichamelijk ging het niet bepaald bergop, terwijl het getal op de weegschaal dat overtuigend wél deed. Ik had actief avondwerk geruild voor zittende avonden, die begonnen met lekker tafelen én een goed glas en eindigden met Netflixen …én een goed glas. Geen excessen, maar wel dagelijkse kost. En soms net wat meer dan de ‘veilige’ bovengrens van 10 glazen per week voorschrijft. Al was dat vaker niet dan wel het geval én was er nooit sprake van aangeschoten avonden. Op ruim een half jaar tijd ging de weegschaal van 97 naar 113 kg en dat zat me -figuurlijk en letterlijk- niet lekker. Erger: met het gewicht waren ook de bloeddruk en de hartslag ingrijpend de hoogte ingegaan. De persoonlijke motivatie om iets aan mijn levensstijl te veranderen was dus groot, en alcohol volledig weren maakte deel uit van die aanpassingen. De grootste drijfveer voor die laatste beslissing was eerder emotioneel dan fysiek van aard: ik werd in mijn omgeving geconfronteerd met mensen die structureel te veel dronken en daarmee heel wat schade aanrichtten aan zichzelf en aan hun omgeving.
En dus begon ik midden juli aan mijn missie om mezelf opnieuw op de rails te krijgen. Alcohol weren maakte onderdeel uit van mijn redelijk rigide regime, net als het indijken van de kwantiteit en het opkrikken van de kwaliteit van mijn voedsel: concreet kwam het erop neer dat met het aperitief ook de bijhorende hapjes werden geskipt. En ik probeerde opnieuw meer te sporten, door op vrije dagen consequent op de koersfiets te kruipen.

Zorgt zonder voor een wonder?

Een half jaar later is de tijd rijp om een balans op te maken. Zorgt een andere levensstijl ook voor een ander leven?
In de getuigenissen van mijn ‘collega’s’ was die vraag steevast het moment om de superlatieven boven te halen en de alcoholvrije aanpak te promoten als one way ticket naar de hemel. Door de fles gesloten te houden, ging de rest van de wereld open.

Een pak van mijn hart

Mijn relaas is iets genuanceerder. Veranderingen waren er wel degelijk, waarvan sommige nagenoeg instant én ingrijpend. Zo vermoedde ik ook al voor mijn experiment dat er een causaal verband is tussen mijn alcoholverbruik en mijn bloeddruk: elke consumptie had een recht evenredig effect op mijn bovendruk, die in de eerste helft van 2024 vaak vlotjes richting 15 ging. Alcohol laten zorgde letterlijk van de ene dag op de andere voor een drastische daling, die zich na enkele dagen in een gezonde waarde stabiliseerde. Hoewel veel mensen zich niet bewust zijn van hun (te) hoge bloeddruk en die ook niet voelen, is dat bij mij wel het geval en zorgen overdreven waarden voor benauwdheid en zweterigheid.
Door te stoppen met drinken voelde ik me rustiger én geruster, een verandering die me deugd deed en waarmee de alcoholvrije aanpak meteen een pak punten scoorde.
Een kwalitatieve quick win, die echter geen overtuigende opvolging kreeg. Ik sta 20 kilo lichter dan een half jaar geleden, maar als objectieve observator moet ik dat toch vooral op het conto van beweging en een globale gedragsverandering schrijven. Mijn smartwatch geeft netjes aan hoeveel calorieën ik verbruik tijdens inspanningen, en door die niet te overschrijden door te eten en te drinken, val ik af: zo eenvoudig is het. Heeft het laten van alcohol impact gehad op mijn gewichtverlies? Zeker, maar niet meer dan elke dag een boterham met kaas minder te eten.
En uiteraard klopt ook de redenering dat elke niet-gekochte fles een budgettaire besparing oplevert. Mijn verbruik was echter niet van die orde dat stoppen met drinken op dat vlak een slok op de spreekwoordelijke borrel scheelde.

Overdaad schaadt

Maar dat was het dan ook een beetje. Stoppen met drinken heeft mijn leven niet veranderd, net zoals wél drinken ook mijn lever niet heeft veranderd.
Misschien ligt in die voorafgaande gematigdheid wel de verklaring van mijn even gematigde enthousiasme over mijn droge maanden. Ik kan me levendig indenken dat mensen die te vaak of te veel drinken (en vaak een combinatie van de twee), wel degelijk ingrijpende veranderingen mogen ervaren.
Want dat overdaad schaadt, staat als een paal boven water. Als papa van drie twintigers ben ik de bevoorrechte getuige van wat een avondje drank kan aanrichten: de dagen waarop de jongens ‘brak’ uit hun bed kruipen als ik al twee maaltijden achter de kiezen heb, zijn niet op één hand te tellen. De day after is ook voor frisse kerels in de fleur van hun leven weggegooid. Nieuwjaarsdag -nog vers in het geheugen- is misschien wel het beste voorbeeld: als ze zwaar aangeschoten in de vroege ochtend thuiskomen zijn ze allemaal goedlachs en vrolijk, maar als ze in de vroege namiddag aan de feesttafel verwacht worden, zijn ze net wat minder olijk. Maar elk nadeel heeft zijn voordeel: met 1 januari is de zwaarste dag van het jaar al meteen achter de rug. Nog niet zo heel lang geleden overkwam het me zelf ook regelmatig: op feestjes met vrienden werd op één avond de wekelijkse limiet vlotjes overschreden. Ik mis die excessen geenszins, en de daaropvolgende dagen nog veel minder: op zatte zaterdag volgde immers zielige zondag.

Alcohol, een reden om je slaap te laten?

En uiteraard heeft alcohol wél degelijk impact op het slaappatroon: aangeschoten val je in slaap als een blok, om niet veel later wakker te worden met een ‘brok’, en dan is het lopen én hopen… dat je het toilet tijdig bereikt. Het bewijst dat ons lichaam niet houdt van grote hoeveelheden alcohol: als wij op dat vlak brokken maken, reageert het door exact hetzelfde te doen. Het staaft de bewering van toxicoloog Tytgat: de dosis is cruciaal. Of zoals Paracelsus eeuwen eerder zei: alleen de dosis maakt of iets toxisch wordt. Zelf merkte ik weinig verandering in mijn slaappatroon, maar laat net dat het punt zijn waarover eigenlijk niet te discussiëren valt. Zelfs relatief goedkope smartwatches kunnen het slaappatroon perfect monitoren, en de grafieken spreken boekdelen: dagen zonder alcohol geven globaal meer diepe slaap en rem, terwijl zelfs bij mild alcoholgebruik die twee zaken achteruitgaan en er veel meer wakkere periodes zijn.
En het spreekt voor zich dat betere slaap leidt tot betere dagen, met meer interesse en concentratie. En vice versa.

De conclusie: van gematigd enthousiast naar gematigd én enthousiast!

Heb ik ambitie om de rest van mijn leven van de drank te blijven? Geenszins. Ga ik mijn ‘schade’ inhalen? Nog veel minder. Het experiment leerde me dat bij alcoholgebruik actie en reactie onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn: wie niet problematisch drinkt, moet zich ook niet aan problemen verwachten. Helaas geldt het omgekeerde ook, en die problemen kunnen onmogelijk overschat worden: de emotionele en lichamelijke ravage die alcohol aanricht, is niet te overzien. Helaas beperkt de impact zich niet tot de drinker zelf, al is die impact verpletterend: het ‘Global Status Report on Alcohol and Health’ van de Wereldgezondheidsorganisatie zet alcoholgebruik op de derde plek van wereldwijde risicofactoren voor ziekte en invaliditeit. Het goedje is niet alleen verslavend, er bestaat ook een oorzakelijk verband tussen alcohol en een zestigtal verschillende ziektes en aandoeningen, waaronder hepatitis, levercirrose, gastritis, pancreatitis en verschillende kankers, onder meer van de mondholte, keelholte, het strottenhoofd en de lever.Om het wat dichter bij huis te brengen: in 2020 stierven in Vlaanderen 339 personen aan alcoholische leverziekte. Sterfte als gevolg van psychische stoornissen en gedragsstoornissen door alcoholgebruik kwam op de tweede plaats. En dan hebben we het nog niet over de collateral damage. Alcoholmisbruik leidt tot professioneel en persoonlijk dysfunctioneren, met heel wat absenteïsme en gezinsgerelateerd geweld of miserie tot gevolg. Drankmisbruik maakt van chauffeurs moordmachines en van gewone mensen geweldenaars. Tijdens corona werd alcohol in Zuid-Afrika gewoon gebannen om de druk op de ziekenhuizen te verlagen, omdat drankmisbruik voor vele tienduizenden opnames per jaar zorgde door slachtoffers van verkeersongevallen, gewelddelicten en comazuipen.
Gewezen premier Van den Boeynants vatte het kernachtig samen: trop is te veel en te veel is trop. Zelf ga ik binnenkort wel opnieuw bewust genieten van een goed glas, net zoals ik af en toe opnieuw ja ga zeggen op een zoete ‘zonde’ of een calorierijke knabbel.
Was het leven ondraaglijk zonder zijn kleine geneugten? Maar neen! Is het leven leuker mét diezelfde geneugten? Hell yeah! Tussen zwart en wit is een grote marge voor een bewust leven mét pit!