Cariñena is de grootste en oudste D.O. in Aragon en heeft in 1932 zijn D.O. status gekregen. De D.O. dankt zijn naam aan de druivensoort die in Noord-Spanje Mazuelo wordt genoemd en in Frankrijk Carignan heet. In Spanje beslaat de Cariñenadruif slechts 6% van het totale wijngaardoppervlak. In Rioja wordt de druif gewaardeerd vanwege de hoge zuurgraad, terwijl de Fransen hem om dezelfde reden afkeuren. In Frankrijk is het immers minder warm dan in Spanje waardoor de druif minder gelegenheid krijgt zijn zuren af te bouwen. De wijnen van Aragon hebben lange tijd een wat stoffig imago gehad, maar daar komt nu verandering in. Een belangrijk element in die ontwikkeling is de grote ijver die bepaalde bodegas in Cariñena en Campo de Borja gedurende vele jaren getoond hebben om de kwaliteit van hun wijn te verbeteren en hem onder de aandacht van een groter publiek te brengen. Enkele bodegas uit dit gebied hebben het recht verworven om naast hun stille wijnen ook Cava te maken.
Geografie en geologie
De wijngaarden liggen verspreid over 14 gemeenten in de provincie Zaragoza, van de rivier de Ebro tot de Sierra de la Virgen, op een hoogte van 400 à 800 m. De bodem bestaat uit roodbruine kalksteen op een losse, rotsachtige ondergrond met veel kalk en op sommige plaatsen leisteen en een alluviale bodem, die het water goed vasthoudt.
Klimaat
Het gebied heeft een continentaal klimaat met extreme temperaturen: zeer warme zomers (tot 38ºC) en koude winters (tot -8ºC) en een jaarlijks gemiddelde van 15ºC. De wijnbouwers hebben te maken met hagel, storm en zomerhitte en droogte kan de omvang van de oogst enorm beïnvloeden.
Wijnbouw en wijnbereiding
De belangrijkste druivensoorten zijn de blauwe Garnacha (55%) die gebruikt wordt voor zowel de rode als de witte wijn en de witte Viura (20%). Het aandeel van de Tempranillo (15%) groeit omdat men vaker een Crianza wil maken en er wordt geëxperimenteerd met druivensoorten zoals Chardonnay en Parellada. De oogst start meestal in september.
Bijna alle wijnen in Cariñena worden in roestvrijstalen tanks met temperatuurcontrole gemaakt. Alleen de rode wijnen ondergaan een volledige malolactische gisting. De witte wijnen en rosados behouden hun appelzuur om de totale zuurgraad van de wijn op het gewenste peil te houden. Vooral de rode Jóvenes ondergaan een maceración carbónica en bij de rosados kunnen de schilletjes ook enige tijd meeweken om de juiste kleur te verkrijgen. De meeste witte en rosado wijnen worden verkocht als Jóvenes. Alleen de rode (de druiven worden in de wijngaard al geselecteerd) kunnen Crianza, Reserva of Gran Reserva wijnen worden, volgens de Spaanse wijnwetgeving.
Wijnen
In de praktijk kunnen we 3 soorten Cariñena wijnen onderscheiden: witte wijn voor snelle consumptie, gewoonlijk van 90% of meer Viura, zijn licht, fris en droog. Rosados, vooral bereid van de Garnachadruif, maar met toevoeging enkele andere blauwe of witte druiven en deze rosados zijn ook bestemd voor onmiddellijke consumptie en het zijn aangename, warme en stevige wijnen. Tenslotte de rode wijnen, bereid uit de Garnachadruif (jóvenes), met meer Tempranillo al naar gelang het Crianza, Reserva of Gran Reserva betreft. De laatste twee types hebben ook wat cariñena (± 5%) om de levensduur te verlengen. De rode Cariñenawijn heeft het aangename plakkerige karakter van een Garnachawijn uit warme streken.